De winter komt eraan! De temperaturen dalen en we moeten weer gaan krabben. We krijgen weer te maken met gladde wegen, vastgevroren autodeuren, maar in de bouw ook met buizen van kunststoffen die in koud water kwetsbaarder zijn dan normaal. In dit artikel leggen wij uit wat de lage temperaturen voor effect hebben op de materialen en hoe u hier veilig mee om kan gaan.

Slag- en stootvastheid

Bijna alle kunststoffen worden bij een lagere temperatuur kwetsbaar en krijgen last van slagbelasting. Dit houdt in dat het materiaal kan breken als hier te hardhandig mee wordt omgegaan. De mate hiervan verschilt per materiaal. Hieronder staat een tabel met welke materialen bij welke temperaturen kwetsbaar worden.

Materiaal	Temperatuur
PP	< -5 °C
PE	< 0 °C
PVC-A	< 0 °C
ABS	< 0 °C
PVC-U	< +5 °C

Vervoering

Bij het transporteren van pvc-buizen in koude temperaturen moet rekening gehouden worden met de kwetsbaarheid van de materialen. De buizen mogen dus enkel neergelegd worden, niet worden gegooid of laten vallen. Slepen moet ook worden vermeden, dit zorgt voor beschadiging van het materiaal. Het gebruiken van de vorken van heftrucks is daarnaast ook schadelijk, deze moeten afgerond of bekleed worden.

Het is belangrijk dat de buizen altijd over hun volledige lengte worden ondersteund. Gebeurt dit niet, dan kunnen de buizen gaan doorhangen. De ondersteuning kan bijvoorbeeld bestaan uit balkjes met een regelmatige afstand van elkaar.

Indien een buis tien meter of langer is, moet deze getild worden met een evenaar die de grootte heeft van de halve buislengte. De huisbanden moeten een breedte van minimaal tien centimeter hebben. Bij het vastzetten van pvc-buizen moeten er brede spanbanden gebruikt worden. Kettingen en kabels mogen niet worden gebruikt hiervoor.

Het materiaal PVC-U is zeer kerfgevoelig. Als de temperatuur onder de -5°C komt wordt het vervoeren van PVC-U afgeraden. Tussen temperaturen -5°C tot 5°C kan transportatie alleen gebeuren als er voorzichtig wordt gehandeld. Hieronder kunt u een tabel vinden tot welke temperaturen u materialen kunt vervoeren.

Materiaal	Temperatuur
PVC	zeer voorzichtig < 5 °C
PVC-U	tot -5 °C
PP, PE	tot -20 °C

Verwerking

Bij het zagen van pvc-buizen moet er met voorzichtigheid gehandeld worden. Door de lage temperaturen kunnen er spanningen ontstaan op de zaagsnede. Dit kan verholpen worden door alle buisdelen gelijkmatig te ondersteunen. Lijmen van pvc-materiaal is mogelijk, indien condensvorming wordt voorkomen. De uithardingstijd van de lijm zal ook toenemen bij lagere temperaturen.

Bij PE-electrolassen kan condensvorming ontstaan. Het is belangrijk dat de moffen en buiseinden niet té koud worden, dit kan bijvoorbeeld door de materialen binnen op te slaan. Bij het stuiklassen moet er rekening worden gehouden met sterke afkoeling door de kou en harde wind, dit moet zoveel mogelijk worden voorkomen.

De E-modulus van PE materialen wordt bij kou sterk vergroot. Hierdoor wordt het verwerken van de materialen moeilijker. Denk bijvoorbeeld aan het verwerken van steunbussen, bij lage temperaturen is de buis lastig te buigen. PVC-U is echter veel gevoeliger en breekt snel. Boven de 5°C kan het materiaal PVC-U desalniettemin zonder probleem verwerkt worden.

Installatie

Op een bevroren grond is het niet toegestaan om een buis te verleggen. Als er sprake is van dooi kan het gebeuren dat de buizen sterk inklinken waardoor er onomkeerbare vervorming plaats kan vinden. Dit moet worden voorkomen. Indien kunststof buizen inpandig worden geïnstalleerd, moet er rekening worden gehouden met expansie als de buis de gebruikerstemperatuur aanneemt.

Wij wensen u veel succes met het transporten, verwerken en installeren van uw kunststof materialen. Wees voorzichtig in het koude weer en volg de adviezen op. Indien u vragen heeft over de producten en materialen kunt u altijd contact met ons opnemen.